Ngay sau khi Quyết định 02/2005/QĐ-UB của UBND thành phố Hà Nội ra đời, các cơ quan chức năng đã tổ chức tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân về nội dung của quyết định này. Ngày 1-3-2005, các lực lượng chức năng đã tổ chức ra quân kiểm tra xử lý đối với các xe vận chuyển vật liệu rời (đất, cát, đá sỏi, vôi, xi măng rời...) không đảm bảo quy định, gây bụi bẩn và rơi vãi ra đường phố.

Hai trạm kiểm tra phương tiện vận chuyển vật liệu rời và phế thải được thiết lập tại ngã tư Phạm Văn Đồng - Xuân Đỉnh và cửa khẩu khai thác vật liệu xây dựng trên đê Hữu Hồng - đường An Dương Vương sẽ hoạt động 24/24h. Các trạm này kiểm tra, xử lý ngay các phương tiện chở vật liệu rời vi phạm, không để các phương tiện không đủ các tiêu chí vận chuyển vật liệu xây dựng đi vào nội thành. Trong đợt ra quân này đã có rất nhiều xe ôtô vi phạm bị kiểm tra xử lý, tình trạng cát bụi rơi vãi trên đường phố giảm đáng kể. Tuy nhiên, cao điểm cũng chỉ diễn ra khoảng 1 tháng, các chốt kiểm tra giải tán thì tình trạng xe chở vật liệu rời vi phạm lại xuất hiện.  

Trong hơn 2 năm qua, các ngành chức năng đã tổ chức gần chục đợt ra quân xử lý vi phạm Quyết định 02/2005/QĐ-UB của UBND thành phố Hà Nội nhưng mỗi đợt ra quân cũng chỉ kéo dài từ 15 đến 30 ngày, không được duy trì thường xuyên.

Xe chở cát không che đậy vẫn lưu thông trên đường Đông Ngạc (chụp lúc 15h ngày 17-5-2008)

Điển hình, để giảm ô nhiễm bụi trong dịp Hội nghị APEC diễn ra tại Hà Nội, từ 18-9-2006, Thanh tra GTCC Hà Nội đã ra quân, lập 7 chốt kiểm tra tại các “điểm nóng” như: Đường Lạc Long Quân, đường Nam Thăng Long, đường Phạm Văn Đồng… với thời gian trực là 24/24h. Ngoài ra còn tăng cường các đội tuần tra lưu động nhằm phát hiện kịp thời những vi phạm... Trong thời gian diễn ra Hội nghị APEC đường phố Hà Nội sạch sẽ, nhưng khi hội nghị kết thúc, các chốt kiểm tra không hoạt động nữa thì đường lại bụi và xuống cấp do vi phạm tràn lan.

Có thể thấy việc kiểm tra xử lý xe ôtô chở vật liệu rời vi phạm quy định của thành phố trong thời gian qua mới chỉ làm theo phong trào. Việc kiểm tra xe vi phạm khi lưu thông cũng chỉ như “ném đá ao bèo”, không giải quyết dứt điểm được các trường hợp vi phạm. Do vậy, mặc dù có hàng nghìn trường hợp bị xử lý nhưng đường vẫn bụi, vi phạm vẫn diễn ra phổ biến...

Cần xử lý tận gốc

Hà Nội hiện có 23 điểm khai thác cát nằm rải rác tại các quận, huyện nhưng chỉ có vài ba điểm có trạm rửa xe ôtô trước khi xuất bến. Trong suốt thời gian qua, hoạt động của các trạm rửa xe này không được kiểm soát chặt chẽ nên có cũng như không. Đa số chỉ xây dựng cho có hình thức, rửa qua loa, thiếu trách nhiệm... Chiều 19-5, có mặt tại các bến khai thác cát trên địa bàn Từ Liêm chúng tôi thấy tình trạng xe chở vật liệu rời vi phạm vẫn diễn ra phổ biến.

Từ thực tế tại các bến, bãi khai thác cát sỏi, thiết nghĩ ngoài việc kiểm tra xử lý các xe vi phạm khi lưu thông trên đường, các lực lượng chức năng cần kiểm tra, xử lý các xe vi phạm ngay khi xuất bến. Cần quy trách nhiệm cụ thể đối với các chủ bến, bãi trong việc đổ vật liệu cao quá thành xe, để xe chở vật liệu không che chắn, thùng xe không kín - khít, xe chưa được rửa sạch mà vẫn cho xuất bến, bãi. Các chủ bến, bãi phải chịu trách nhiệm trong việc để bụi, bẩn trên đường giao thông tại khu vực cửa khẩu mà xe từ bến, bãi đi ra.

Trong trường hợp các chủ bến, bãi không thực hiện, các ngành chức năng cần xử lý nghiêm các vi phạm, cần thiết có thể đình chỉ hoạt động của bến, bãi trong một thời gian nhất định đến khi chủ các bến, bãi chấp hành. Chỉ khi nào các xe chở vật liệu rời được kiểm soát ngay từ khi xuất bến, bãi thì mới hạn chế được tình trạng cát bụi rơi vãi ra đường. Đây mới là cái gốc để giải quyết tình trạng này.

Nguyễn Đăng Khoa - ANTĐ